Sinds kort is Robert van Gorcom met welverdiend pensioen. We vroegen hem hoe hij terugkijkt op zijn lange carrière in de sector en zijn betrokkenheid bij Fenelab.
Van 1980 tot 2000 heb ik gewerkt bij TNO aan het genetisch modificeren van bacteriën en vooral schimmels ten behoeve van de industrie (productie enzymen, chemicaliën en humane eiwitten). Van 1996 tot 1999 heb ik bij TNO ook de afdeling Plantenbiotechnologie geleid, waar we ons vooral bezig hielden met het ontwikkelen en toepassen van moleculaire verdelings- en vermeerderingsmethoden bij groente- en sierbloemengewassen. Hierbij heb ik het begin van het maken van synthetisch DNA en de opkomst van de PCR meegemaakt.
Na 20 jaar TNO ben ik verhuisd naar de WUR. Daar heb ik eerst een kleine twee jaar het glastuinbouw praktijkonderzoek geleid waar we toen nog in Naaldwijk een eigen pesticiden laboratorium hadden tot dit in 2002 verhuisde naar het RIKILT in Wageningen. Daar heb ik 8 jaar de BU Safety & Health geleid en werd ik 2010 directeur. In 2019 is het RIKILT gefuseerd met het voedselveiligheidslaboratorium van de NVWA en gingen we verder als Wageningen Food Safety Research met nu meer dan 400 medewerkers. Op 1-1-2023 heb ik mijn taken als directeur WFSR overgedragen aan Birgit Loos.
RIKILT en WFSR zijn in de branche van voeder- en voedselveiligheid het Nationale Referentie Laboratorium op (bio)chemisch terrein en ook op virussen. Ze doen alle analyses voor de verschillende onderdelen van de NVWA, van routine tot forensisch. Het instituut ontwikkelt veel methodes en trekt veelal of neemt deel aan normalisatie en standaardisatie trajecten (CEN en NEN). Op twee terreinen is het ook het Europees referentie lab (EURL; groeibevorderaars en planten- en mycotoxines).
Binnen Fenelab ben ik jarenlang actief geweest binnen de commissie Onderwijs en Arbeid en ben ik een aantal jaar vicevoorzitter van het bestuur geweest. Vanwege het vele werk dat de voorbereiding voor de fusie van mij vroeg, heb ik me na een aantal jaar hier uit terug moeten trekken.
Ik vond het werken met collega laboratoria die commercieel actief zijn erg interessant en leuk, ook gezien de verschillende insteken van het werk en ook de verschillende vereisten. Bij ons moet een resultaat ook standhouden in de rechtbank, gelet op de grote consequenties die er soms aan verbonden zijn (boetes, sluiting e.d.) en willen wij eigenlijk altijd weten waar de verontreiniging vandaan komt. Daar is in de private sector veelal geen ruimte voor.
Ik maakte mij in die tijd (en nu nog steeds) behoorlijke zorgen over de soms aanwezige “rat race to the bottom” wat betreft de prijzen voor analyses en heb me een keer “mateloos populair” gemaakt met citaten in een boek van een journalist over de NVWA. Je kan voor 250 euro een pizza niet analyseren op de afwezigheid van pathogene bacteriën, pesticiden, antibiotica, mycotoxines, paardenvlees etc. Toen we hierover een discussie in het dagelijks bestuur kregen, bleek dat in alle sectoren (vier) die toen aan tafel zaten dit soort zaken speelden. Om het even heel extreem te formuleren waren er laboratoria die een analyse uitvoerden voor een prijs waarvoor een ander laboratorium het monster net kon inschrijven in het LIMS. Voor Fenelab is dit een moeilijke discussie omdat soms beide soorten laboratoria lid zijn. Toch wil Fenelab (terecht!) staan voor kwaliteit en dat is waar de besturen door de jaren heen denk ik altijd aandacht aan hebben geschonken.
Bij Fenelab ben ik al jaren geleden opgevolgd dus daar heeft mijn pensionering geen enkel effect. Bij WFSR heb ik bijna 21 in de leiding gezeten waarvan 13 jaar als directeur. Daar is een frisse wind dus heel goed. Wat er zal veranderen, is niet mijn zaak. We hebben de afgelopen jaren een flinke verjonging doorgemaakt en met de jongere opvolgers die ik nog heb meegemaakt en ingewerkt, maak ik me geen enkele zorg over de toekomst!
Loslaten kost mij dan ook geen moeite. Het feit dat ik van lange werkweken ineens veel minder te doen heb is wat anders. Gelukkig ben ik penningmeester geworden in het bestuur van Skal Biocontrole (de controle in de biologische keten) en adviseur bij een buitenlands onderzoeksinstituut. Ik ben nu nog met een flinke klus voor de Raad van Bestuur bezig maar als die voorbij is, wil ik kijken of ik mij lokaal nog ergens nuttig kan maken. Daarnaast zijn we plannen aan het maken voor allerlei reizen, voor het geval de camper die we al in 2021 (!) besteld hebben ooit nog eens opgeleverd wordt. Mijn afscheidscadeau is een reis met de langzaamste sneltrein ter wereld, de Glacier Express in Zwitserland. De reis van 291 km van St Moritz naar Zermatt (of omgekeerd) duurt aaneengesloten net geen 8 uur en gaat door 91 tunnels en over 291 bruggen en viaducten... Die hebben we uiteraard alvast geboekt!
Ik heb mijn hele werkzame leven in en voor laboratoria gewerkt. Het leveren van constante, hoge kwaliteit en het innoveren waren altijd mijn drijfveer. Ik weet dat gelukkig velen in de sector dit ook hoog in het vaandel hebben staan. Ik hoop dan ook van harte dat onze opdrachtgevers bereid zijn hiervoor een eerlijke prijs te betalen. Zeker ook voor de laboratoria geldt “alle waar is naar zijn geld”. Ik wens jullie van harte toe dat de concurrentie steeds meer zal zijn op kwaliteit en steeds minder op (ongewenst) lage prijzen!
